श्रीरामवरदायिनी देवी - मूर्तीचे वैशिष्ट्य व महत्त्व
श्रीवरदायिनी व श्रीरामवरदायिनी. या दोन्ही मूर्ती एकमेकींच्या शेजारी सिंहासनावर विराजमान आहेत.
श्रीवरदायिनी देवी
स्थापना:
श्रीवरदायिनी देवीची मूर्ती ब्रह्मा, विष्णू आणि महेश यांच्या हस्ते महाबळीच्या आख्यानावरून स्थापित करण्यात आली आहे.रचना व वैशिष्ट्ये:
उंची सुमारे 2.5 फूट
चतुर्भुज स्वरूप – चारही हातांत विविध आयुधे
गळ्यात नरमुंडांची माळ, आणि
पायाखाली महिषासुर, जो देवीच्या विजयाचे प्रतीक आहे
नक्षीकाम अतिशय सुंदर आणि सजीव
मूर्तीवरील चकाकी व सुबकता आजही जपलेली आहे
इतिहासाची छटा:
या मूर्तीची पुनःनिर्मिती किंवा सुशोभन करण्याचे कार्य श्रीछत्रपती शिवाजी महाराजांनी केले असावे, असे संकेत मूर्तीच्या वैशिष्ट्यांवरून मिळतात.
श्रीरामवरदायिनी देवी
स्थापना:
या मूर्तीच्या संदर्भात रामायणातील प्रसिद्ध आख्यायिका सांगितली जाते – प्रभू रामचंद्रांनी देवी पार्वतीच्या मूळ रूपाची ओळख पटवून तिला वर मागितला, व त्या प्रसंगाचे स्मरण म्हणून या मूर्तीची स्थापना केली गेली.उंची: सुमारे 3 फूट
सांस्कृतिक महत्त्व:
प्रभू रामचंद्रांनी स्वतः या मूर्तीची स्थापना केल्यामुळे ही देवी ‘श्रीरामवरदायिनी’ या नावाने ओळखली जाते आणि विशेष पूजनीय मानली जाते.
एक दिव्य सान्निध्य
श्रीवरदायिनी आणि श्रीरामवरदायिनी या दोन देवींचे दर्शन एकत्र घेतल्याने भक्तांना शौर्य, भक्ति आणि वरप्राप्ती यांचा एकत्र अनुभव येतो. या गर्भगृहात उभं राहिल्यावर एक दैवी शक्तीची प्रचीती होते.